Dijital Çağda Delil: Adli Bilişimin Önemi
Dijitalleşmenin hız kazandığı günümüzde, bireylerin ve kurumların hayatında dijital veriler merkezi bir rol oynamaktadır. Elektronik ortamda üretilen, iletilen veya saklanan her veri, bir olayın teknik izlerini barındırabilir. Bu nedenle adli süreçlerde dijital deliller, davaların seyrini belirleyecek derecede önem taşımaktadır. Ancak dijital verilerin delil niteliği taşıyabilmesi için, hukuka uygun yöntemlerle elde edilmiş, bozulmamış ve doğrulanabilir olması gerekir. İşte bu noktada, Adli Bilişim Uzmanı devreye girer.
Adli Bilişim Nedir?
Adli bilişim; dijital cihazlar üzerinde yapılan, yasal geçerliliği olan teknik analiz süreçlerini kapsar. Bu süreç; verilerin elde edilmesi, analiz edilmesi, raporlanması ve gerekirse mahkemede sunulmasını içerir. Adli bilişim uzmanı, dijital materyaller üzerinde teknik incelemeler yaparak, olayların aydınlatılmasına bilimsel katkı sağlar.
Dijital Delil Analizi Süreci
Bir dijital delilin geçerli ve güvenilir sayılabilmesi için aşağıdaki adımlar titizlikle yürütülmelidir:
-
Delil Toplama: 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 134. maddesi, dijital materyallerin incelenmesine dair usulü düzenler. Bu madde uyarınca, bir hâkim kararıyla veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde savcılık emriyle dijital verilere el konulabilir ve kopyası alınarak inceleme yapılabilir.
-
Veri Koruma: Delil olarak sunulacak dijital veriler, hash algoritmaları (örn. SHA-256, MD5) kullanılarak bütünlük kontrolünden geçirilir. Bu sayede veri üzerinde herhangi bir değişiklik olup olmadığı bilimsel olarak tespit edilebilir.
-
Analiz ve Raporlama: İncelenen verilerden elde edilen bulgular teknik ve hukuki olarak yorumlanarak bir bilirkişi raporu veya uzman mütalaası şeklinde yazılı hale getirilir.
Uzman Mütalaasının Hukuki Niteliği
Türk hukukunda uzman mütalaası, özellikle karmaşık teknik konuların açıklanması için başvurulan etkili bir araçtır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 293. maddesi, taraflara kendi seçtikleri uzmanlardan teknik konular hakkında mütalaa alma hakkı tanımaktadır.
HMK 293/1: “Taraflar, dava konusu olayla ilgili olarak uzman kişiden bilimsel mütalaa alabilirler.”
Bu hüküm gereği, taraflar dava sürecinde teknik bilgi gerektiren konularda uzman görüşü sunabilir. Uzman mütalaası, mahkeme açısından bağlayıcı olmamakla birlikte, hakimin teknik konuları anlamasında ve kanaat oluşturmasında etkili olur.
Bilirkişilik ve Uzman Görüşü Arasındaki Fark
-
Bilirkişi, mahkeme tarafından atanan, objektif değerlendirme yapan kişidir.
-
Uzman görüşü (mütalaa) ise, taraflarca hazırlatılır ve taraf delili niteliğindedir.
Ancak uzman mütalaalarının bilimsel temele dayanması, raporun güvenilirliğini artırır ve mahkemeler nezdinde etkili bir delil haline gelir.
Neden Profesyonel Adli Bilişim Hizmeti Almalısınız?
Adli bilişim yalnızca teknik bilgi değil, aynı zamanda hukuki süreçlere hâkimiyet gerektirir. Hazırlanan raporların usule uygun, teknik olarak doğru ve anlaşılır olması, sürecin sağlıklı işlemesini sağlar. Aksi hâlde, delillerin geçersiz sayılması, yargılamanın uzaması ve hak kayıpları yaşanması kaçınılmazdır.
Ben, adli bilişim ve siber güvenlik alanlarında edindiğim uzmanlıkla; bilimsel analiz, delil bütünlüğü, yasal prosedürlere uygunluk ve hukuki terminolojiyle uyumlu raporlama konularında profesyonel destek sunmaktayım.