Savcılık ‘Takipsizlik’ Verdi, Şimdi Ne Olacak? KYOK ve SYOK Kararlarına Karşı İzlenecek Hukuki Yollar

KYOK ve SYOK nedir? Bilişim suçlarında takipsizlik ve soruşturmama kararlarının hukuki farkları, pratik sonuçları ve itiraz yolları hakkında hazırladığımız kapsamlı analiz yazımızın öne çıkan bölümlerini, yapay zeka destekli asistanımızın video anlatımıyla sizlerle paylaşıyoruz. Videomuzu izlemeyi ve kanalımıza abone olmayı unutmayın.

Türk Ceza Muhakemesi hukukumuzun soruşturma evresine son veren iki kritik müessesesini, yani "Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar" (KYOK) ve "Soruşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar" (SYOK) arasındaki temel farkları, hukuki süreçlerini, bu kararların özellikle Bilişim Suçları ve Forex dolandırıcılığı şikayetlerinde neden sıklıkla verildiğini ve uzman mütalaasının bu süreçlerdeki stratejik rolünü adım adım, yol gösterici bir rehber niteliğinde ele alacağız. Bu derinlemesine analiz, hem hukuki süreçleri doğru yönetmek hem de potansiyel yatırım risklerini değerlendirmek açısından hayati öneme sahiptir.

Savcılık Makamının Ceza Muhakemesi Sürecindeki Temel Konumu:

Öncelikle, her iki kararın da içinde yer aldığı ceza muhakemesi sürecinin ilk ve en kritik aşaması olan soruşturma evresinin genel çerçevesini anlamamız gerekmektedir. Cumhuriyet savcılığı, kamu adına iddia görevini yerine getiren, devletin ceza alanındaki haklarını temsil eden bağımsız bir makamdır. Bir suç işlendiği izlenimi veren bir halin öğrenilmesiyle birlikte, Cumhuriyet savcısı derhal işin gerçeğini araştırmaya başlamakla görevlidir. Bu araştırma ve soruşturma aşamasında, şüphelinin hem lehine hem de aleyhine olan delilleri toplamak ve muhafaza altına almakla yükümlüdür. Savcı, muhakeme süresince talepleriyle hakime ışık tutar ve hükmün verilmesine yardımcı olur. Soruşturma evresi genellikle gizli, yazılı, dağınık ve kamusaldır; ayrıca Cumhuriyet savcısı, suç işlendiği izlenimi edinince soruşturmayı başlatmak ve işin gereğini araştırmak zorundadır (mecburilik ilkesi).

Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (KYOK) Nedir ve Hukuki Süreçleri Nelerdir?

1. Mahiyeti ve Amacı: KYOK, Cumhuriyet savcısının soruşturma evresini sonlandıran bir kararıdır. Bu karar, cezai bir uyuşmazlığın yokluğunu tespit etme mahiyetindedir ve bir yargılama kararı değildir. Temel amacı, asılsız veya dayanaksız suç isnatlarını önlemek, kişilerin "lekelenmeme hakkını" korumak ve adli makamların gereksiz iş yükünü azaltarak usul ekonomisine hizmet etmektir. Halk arasında "takipsizlik kararı" olarak da bilinir.

2. Verilmesinin Temel Nedenleri: Savcının KYOK vermesi, genellikle iki ana prensip ve somut sebep çerçevesinde değerlendirilir:

• Yeterli Şüphe Oluşturacak Delil Bulunmaması: Bir kamu davası açılabilmesi için şüpheli hakkında suçun işlendiğine dair "yeterli şüphenin" bulunması zorunludur. Ancak bu, mahkumiyet için aranan "kesin, tereddüte yer bırakmayacak nitelikte delil" anlamına gelmez. Eğer Savcı, soruşturma sonucunda mevcut delillerle bu "yeterli şüphe" düzeyine ulaşamazsa, KYOK verir. Bu durum; delil yetersizliğinden, olayın aydınlatılamamasından veya şüpheli ile fiil arasında yeterli bağlantının kurulamamasından kaynaklanabilir.
• Kovuşturma Olanağının Bulunmaması (Dava Şartları Eksikliği): Bazı durumlarda suç işlenmiş olsa dahi, yasa tarafından öngörülen birtakım "dava şartlarının" (muhakeme şartları) mevcut olmaması nedeniyle kamu davası açılamaz. Bu şartların yokluğu halinde Savcı, kişinin suçlu olup olmadığına ilişkin bir araştırma yapmaksızın KYOK verir. Önemli dava şartları ve bunların yokluğunda KYOK verilme halleri şunlardır:

1. Şikayet Yokluğu: Şikayete bağlı suçlarda, suçtan zarar görenin şikayeti olmaması veya şikayetten vazgeçmesi halinde KYOK verilir.
2. Önödeme (Adli Para Cezası): Bazı hafif suçlarda, şüphelinin kanunda belirtilen miktardaki parayı ödemesi halinde kamu davası açılmaz ve KYOK verilir. Bu, usul ekonomisi ve lekelenmeme hakkının korunması amacını taşır.
3. Uzlaştırma: Kanunda belirtilen belirli suçlarda, fail ile mağdur arasında uzlaştırmacı aracılığıyla bir anlaşma sağlanması ve edimin yerine getirilmesi halinde KYOK verilir. Bu, onarıcı adalet anlayışının bir ürünüdür.
4. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi (KDAE): Bazı suçlarda, Savcı tarafından belirli koşulların (örn: daha önce kasıtlı bir suçtan mahkumiyetin olmaması, mağdurun zararının giderilmesi) varlığı halinde kamu davasının açılması ertelenebilir. Erteleme süresi iyi halli geçirildiğinde, Savcı KYOK verir.
5. Şahsi Cezasızlık Sebebi / Etkin Pişmanlık: Kanunda açıkça belirtilen bazı durumlarda, suç işlenmiş olsa dahi kişiye ceza verilmesini engelleyen şahsi cezasızlık sebepleri veya cezayı tamamen ortadan kaldıran etkin pişmanlık halleri bulunabilir. Bu hallerde de Savcı KYOK verebilir.
6. İzin veya Talep Şartı: Bazı suçların soruşturulması veya kovuşturulması, yasalarda öngörülen bir izne veya talebe bağlıdır. Bu izin veya talep alınmadığı takdirde de KYOK verilir.
7. Maslahata Uygunluk İlkesi (Takdir Yetkisi): Türk ceza muhakemesi sisteminde kural olarak "kamu davasının mecburiliği ilkesi" benimsenmiş olmakla birlikte, bu ilkenin bazı istisnaları bulunmaktadır. "Maslahata uygunluk ilkesi" olarak adlandırılan bu durumda, Cumhuriyet savcısına kamu davası açıp açmama konusunda takdir yetkisi tanınmıştır. Savcı, soruşturma sonunda yeterli şüpheye ulaşsa dahi, eğer kamu davası açmanın suçtan meydana gelen zarardan veya suçlunun cezasız kalmasındaki toplum zararından daha büyük bir zarar doğuracağına kanaat getirirse dava açmayabilir.

3. Hukuki Niteliği ve Sonuçları: KYOK, kesin hüküm niteliğinde değildir. Bu, aynı konuda, yeni bir delil ortaya çıkması ve sulh ceza hakiminin kararıyla yeniden soruşturma açılabileceği anlamına gelir. Karar, suçtan zarar görene ve daha önce ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş şüpheliye bildirilir. Karara karşı, tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde, kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresindeki ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hakimliğine itiraz edilebilir. İtiraz kabul edilirse, savcı kamu davası açmak zorundadır.

Soruşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (SYOK) Nedir ve Hukuki Süreçleri Nelerdir?

1. Mahiyeti ve Hukuki Niteliği: "Soruşturmaya yer olmadığına dair karar" (SYOK), Türk Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 158. maddesine 15.08.2017 tarihli ve 694 sayılı KHK'nın 145. maddesiyle eklenen 6. fıkra ile hukuk sistemimize kazandırılmış yeni bir karar türüdür. SYOK, uygulamada sıklıkla KYOK ile karıştırılabilmekle birlikte, mahiyeti ve veriliş zamanı itibarıyla ondan temel farklılıklar arz etmektedir.

SYOK, Cumhuriyet savcısının, kendisine ulaşan bir ihbar veya şikayet üzerine herhangi bir araştırma yapmaksızın veya soruşturma başlatılmadan önce verdiği bir "soruşturmama kararı" niteliğindedir.

2. Amacı ve Fonksiyonu: SYOK'un temel amacı, konusu suç teşkil etmeyen, soyut veya genel nitelikteki ihbar ve şikayetler nedeniyle bireylerin gereksiz yere ceza soruşturmalarına muhatap edilmelerini ve "şüpheli" sıfatı almalarını engellemektir. Bu müessese, kişilerin "lekelenmeme hakkını" yargı aracılığıyla muhafaza etmekte ve haksız isnatlar karşısında korunmalarını sağlamaktadır. Ayrıca, adli makamların ve kolluğun iş yükünü azaltarak, yargının daha hızlı ve makul sürede hareket etme imkanını sağlamaktadır. Bu karar, adeta bir "hukuk duvarı" veya "hukuki himaye" görevi görmektedir.

3. Verilmesinin Temel Nedenleri: (CMK m.158/6) Cumhuriyet savcısının SYOK vermesi, Kanun'da açıkça belirtilmiş iki ana koşulun varlığına bağlıdır:

1. İhbar veya Şikayet Konusu: Fiilin Suç Oluşturmadığının Herhangi Bir Araştırma Yapılmasını Gerektirmeksizin Açıkça Anlaşılması: Bu durum, olayın ilk bakışta, yani herhangi bir delil toplama veya soruşturma işlemi yapmaya gerek kalmaksızın, bir suç unsuru taşımadığının net bir şekilde görülmesidir. Örneğin, şikayete konu eylem hukuka uygunluk nedenleri kapsamında kalıyorsa veya ceza kanununda suç olarak tanımlanmamışsa, savcı doğrudan SYOK verebilir. Eğer fiilin suç olup olmadığına dair bir belirleme yapmak için dahi bir araştırma yapılması gerekiyorsa, SYOK verilemez ve soruşturma başlatılmalıdır.
2. İhbar veya Şikayetin Soyut ve Genel Nitelikte Olması: Cumhuriyet savcısına ulaşan ihbar veya şikayetin, somut olaylara ve belirti niteliğindeki delillere dayanmaması, yalnızca tahminden ibaret kalması durumudur. Kanun koyucu, bu durumda kişilerin asılsız ithamlarla şüpheli duruma düşmesini engellemeyi amaçlamıştır. Bu, "başlangıç şüphesi" denilen en hafif şüphe derecesinin dahi oluşmadığı anlamına gelir. Eğer başlangıç şüphesi mevcutsa, Cumhuriyet savcısı soruşturma başlatmak zorundadır.Vurgulamak gerekir ki, SYOK verilmesi Cumhuriyet savcısına "maslahata uygunluk" ilkesi kapsamında bir takdir yetkisi tanımaz. Kanun'da sayılan bu şartlar oluştuğunda, savcı bu kararı vermek zorundadır.

4. Hukuki Niteliği ve Sonuçları: SYOK, kesin hüküm niteliğinde değildir. Hakkında SYOK verilen kişi, ceza muhakemesi anlamında "şüpheli" sıfatını almaz. Yalnızca "ihbar edilen" veya "şikayet edilen" olarak adlandırılır. SYOK'a ilişkin işlemler özel bir sisteme kaydedilir ve bu kayıtlar sadece Cumhuriyet savcısı, hakim veya mahkeme tarafından görülebilir, bu da lekelenmeme hakkının güvencesidir. Karar, ihbar eden veya şikayetçiye bildirilir. Hakkında ihbar veya şikayette bulunulan kişiye (ihbar edilen/şikayet edilen) genellikle tebliğ edilmez.

Karara karşı, tebliğ edildiği tarihten itibaren on beş gün içinde, kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hakimliğine itiraz edilebilir. İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller gerekçeli, somut ve delillendirilmiş bir şekilde belirtilmelidir. Eğer sulh ceza hakimliği, itirazı yerinde görür ve ihbar/şikayetin "başlangıç şüphesi" taşıdığına karar verirse, SYOK kararını kaldırır ve Cumhuriyet savcısına dosyayı tekrar gönderir; bu durumda savcı soruşturma başlatmak zorundadır. Ancak, bu aşamada savcı doğrudan iddianame düzenlemek zorunda değildir; soruşturmayı yürütmeye devam edecektir. İtiraz reddedilirse, SYOK kararı kesinleşir. Yeni ve yeterli şüphe oluşturacak deliller ortaya çıkarsa, aynı konuda yeniden soruşturma açılabilir, ancak bu durum için sulh ceza hakiminin kararı gerekip gerekmediği hususunda öğretide farklı görüşler bulunmaktadır. Eğer SYOK, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi veya Anayasa Mahkemesi tarafından etkin soruşturma yükümlülüğünün ihlali nedeniyle iptal edilirse, ilgili Cumhuriyet başsavcılığı dosyayı yeniden soruşturmaya açmakla görevlendirilir.

Bilişim suçları ve Forex dolandırıcılığı gibi karmaşık ve teknik bilgi gerektiren alanlarda "kovuşturmaya yer olmadığı" veya "soruşturmaya yer olmadığı" kararlarının sıklıkla verilmesinin altında yatan özel zorluklar bulunmaktadır. Bu durum, hem hukuki nitelendirme hem de delil toplama süreçlerinden kaynaklanmaktadır:

1. Bilişim Suçlarında Karşılaşılan Zorluklar:

1. Delil Toplama Güçlüğü: Bilişim suçlarında deliller dijital ortamda bulunur ve kolayca silinebilir, değiştirilebilir veya iz bırakmayacak şekilde manipüle edilebilir. Savcılık ve kolluk birimlerinin bu alanda her zaman yeterli teknik donanıma ve uzmanlığa sahip olmaması, olay yerinde veya ilgili sistemlerde hızlı ve etkin inceleme yapılmasını zorlaştırabilir. Maddi gerçeğe ulaşmak için delillerin eksiksiz ve hukuka uygun toplanması zaruridir; yetersiz toplanan deliller, soruşturmanın sağlıklı yürütülmesini engeller.
2. Anonimlik ve Uluslararası Boyut: Bilişim suçlarında faillerin kimliklerinin tespiti ve coğrafi konumlarının belirlenmesi zor olabilir. Suçun farklı ülkelerden işlenmesi, uluslararası adli yardımlaşma süreçlerinin uzun ve karmaşık olması nedeniyle delil elde etmeyi imkansız hale getirebilir. Eğer failin kimliği tespit edilemezse, hakkında kamu davası açılamayacağından KYOK verilecektir.
3. Hukuki Nitelendirme Sorunları: Bilişim sistemleri ve teknolojileri hızla geliştiği için, işlenen fiilin mevcut yasal düzenlemelerdeki suç tanımlarına tam olarak oturmaması veya karmaşık hukuki yorumlar gerektirmesi mümkündür. Bu da savcının "yeterli şüphe" kanaatini oluşturmasını zorlaştırabilir ve suçun yasal unsurlarının oluşmaması nedeniyle SYOK veya KYOK kararı verilebilir.

2. Forex Dolandırıcılığı Şikayetlerinde Karşılaşılan Zorluklar:

1. Dolandırıcılık ile Yatırım Kaybı Arasındaki Fark: Forex piyasaları doğası gereği yüksek risk içerir ve yatırımcıların para kaybetmesi sıkça rastlanan bir durumdur. Bir yatırımcının para kaybetmesi her zaman dolandırıcılık fiilinin işlendiği anlamına gelmez. Savcılık, şikayetin bir suç teşkil edip etmediğini, yani failin hileli bir davranışla mağduru aldatıp aldatmadığını ve bunun sonucunda mağdurun zarara uğrayıp uğramadığını somut delillerle araştırmalıdır. Eğer şikayet, hukuki bir ihtilaf (örneğin kötü bir yatırım kararı veya sözleşme ihlali) olarak değerlendirilirse, ceza hukuku kapsamında bir suç unsuru oluşmadığından SYOK veya KYOK verilebilir.
2. Nitelikli Dolandırıcılık Unsurunun İspatı (Kastın İspatı): Özellikle nitelikli dolandırıcılık gibi suçlarda, failin mağduru bilerek ve isteyerek aldatma kastı ile hareket ettiğinin ispatı zorludur. Forex piyasasının karmaşık yapısı ve risk algısı, savcıların bu kastı kesin olarak tespit etmesini güçleştirebilir. Yeterli ve inandırıcı delil toplanamaması durumunda, şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereği (yeterli şüpheye ulaşamama hali) KYOK verilecektir.
3. Delil Yetersizliği ve Teknik Raporlar: Forex dolandırıcılığı iddialarında, işlem kayıtları, iletişim verileri ve banka hareketleri gibi mali ve dijital delillerin incelenmesi kritik öneme sahiptir. Bu tür incelemeler genellikle uzman bilirkişi raporları gerektirir. Raporların teminindeki gecikmeler, eksiklikler veya raporların suçun sübutu açısından yeterli delil sunmaması, KYOK verilmesine yol açabilir.

5. Bu Kararlarda Tarafların Uzman Mütalaası Almasının ve Dosyaya Sunmasının Etkileri Nelerdir? KYOK veya SYOK kararı alındığında, tarafların uzman mütalaası alma imkanları ve bu mütalaaların hukuki süreç üzerindeki etkileri, kararın veriliş zamanlaması ve hukuki niteliği itibarıyla farklılaşmaktadır. Uzman mütalaası, yargı sürecinde "maddi gerçeğe" ulaşma ve adil yargılanma hakkının güvence altına alınması anlamında bir güvence mekanizmasıdır. Tarafların kendi iddialarını veya savunmalarını desteklemek için sundukları bir delil vasıtasıdır.

1. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (KYOK) Bağlamında Uzman Mütalaası: KYOK, bir soruşturma evresinin sonunda verildiği için, bu soruşturma kapsamında çeşitli deliller (beyanlar, belgeler, keşifler vb.) toplanmıştır. Suçtan zarar gören (şikayetçi/mağdur) ile önceden ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş şüpheliye bu karar bildirilir. Bu bildirim, tarafların soruşturma dosyasındaki mevcut bilgilere ve delillere ulaşma imkanı bulabileceği anlamına gelir.

1. İtiraz Hakkı: Suçtan zarar gören, KYOK'ın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren on beş gün içinde, kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresindeki ağır ceza mahkemesine en yakın ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hakimliğine itiraz edebilir. Bu itiraz, KYOK'ın hukuka aykırı olduğunu, kamu davası açılması için yeterli nedenlerin veya delillerin bulunduğunu iddia etmeye yöneliktir.
2. Uzman Mütalaasının İşlevi: İşte bu noktada uzman mütalaası kritik bir rol oynar. Suçtan zarar gören, savcının yeterli şüphe görmediği veya hukuki engelin yanlış değerlendirildiğini düşündüğü konularda, kendi adına bir uzman mütalaası alarak itiraz dilekçesine ekleyebilir. Bu mütalaa şunları sağlayabilir: Mevcut Delillerin Yeniden Değerlendirilmesi: Soruşturma dosyasında zaten mevcut olan (örneğin teknik veriler, mali kayıtlar) ancak savcının farklı yorumladığı veya eksik değerlendirdiği delillerin, farklı bir uzmanlık perspektifinden yeniden analiz edilerek "yeterli şüphenin" varlığını ortaya koyması. Yeni Deliller Sunulması: KYOK'ın kesinleşmesi, yeni delil ortaya çıkmadıkça savcının aynı fiil nedeniyle kamu davası açmasını engeller. Ancak itiraz yolu açıktır. Taraflar, KYOK'a konu olmayan ancak sonradan elde ettikleri yeni bir bilgi, belge veya teknik analizi (uzman mütalaası şeklinde) sunarak, Sulh Ceza Hakimliği'nin kararı kaldırmasını talep edebilir. Hukuki Değerlendirme Hatasının Ortaya Konulması: Eğer KYOK muhakeme şartlarının eksikliği nedeniyle verilmişse, uzman mütalaası bu şartların aslında var olduğunu veya yanlış yorumlandığını hukuki argümanlarla destekleyebilir.
3. Hakimin Rolü: Sulh Ceza Hakimi, itirazı değerlendirirken dosyayı inceler. Gerekirse ek araştırma yapılmasını Cumhuriyet savcılığından isteyebilir. Uzman mütalaası, hakimin bu ek araştırmayı yapma ihtiyacı duymasında veya itirazı doğrudan kabul etmesinde etkili bir delil niteliği taşıyabilir. Eğer hakim itirazı haklı bulursa, savcı kamu davası açmak zorundadır.
4. Şüpheli Açısından Uzman Mütalaası: Hakkında KYOK verilen eski şüpheli de, gelecekte açılması muhtemel bir tazminat davasında veya itibarını tamamen temize çıkarmak amacıyla (örneğin, soruşturmanın eksik veya yanlış yapıldığına dair deliller sunarak) uzman mütalaası almayı tercih edebilir. Kaynaklar, şüphelinin de KYOK'a itiraz edebileceğini belirtir, özellikle "aklanma hakkına hizmet edeceği için". Bu durumda uzman mütalaası, şüphelinin savcılık kararının kaldırılması ve yargılama yoluyla beraat kararı alması talebini destekleyebilir.

1. Soruşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (SYOK) Bağlamında Uzman Mütalaası: SYOK, adli makamların henüz bir soruşturma kaydı açmadığı veya fiili bir araştırma yapmaya başlamadığı bir aşamada verilir. Dolayısıyla, KYOK'tan farklı olarak, ortada üzerinde uzman mütalaası alınabilecek "toplanmış bir soruşturma dosyası" yoktur.

1. İtiraz Hakkı: SYOK'a karşı, ihbar eden veya şikayetçi tarafından, kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresindeki ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hakimliğine on beş gün içinde itiraz edilebilir.
2. Uzman Mütalaasının İşlevi: SYOK'a itiraz eden tarafın temel amacı, Cumhuriyet savcısının değerlendirmesinin hatalı olduğunu ve aslında bir "başlangıç şüphesinin" bulunduğunu veya fiilin suç teşkil ettiğini somut delillerle ortaya koymaktır. Bu bağlamda uzman mütalaası, itirazın kabul edilerek soruşturma evresinin başlatılmasını sağlamak için çok önemli bir araçtır.
3. Soyut Şikayeti Somutlaştırma: Eğer SYOK, şikayetin soyut veya genel nitelikte olduğu gerekçesiyle verilmişse, uzman mütalaası, iddia edilen olayın teknik, bilimsel veya başka bir uzmanlık alanında somut delillerini sunarak, şikayeti belirli ve gerçekçi bir temele oturtabilir. Örneğin, bir çevre suçu ihbarında, soyut iddialar yerine bir çevre mühendisi tarafından hazırlanan kirlilik raporu ve bunun olası etkilerine dair bir uzman mütalaası, basit şüpheyi oluşturabilir.
4. Fiilin Suç Teşkil Ettiğini Ortaya Koyma: Eğer savcı, fiilin suç oluşturmadığına açıkça karar vermişse, uzman mütalaası, o fiilin hukuki normlar veya bilimsel gerçekler ışığında aslında bir suçu nasıl oluşturduğunu detaylı bir şekilde açıklayabilir. Bu, özellikle gri alanlardaki veya yeni gelişen suç tiplerinde kritik olabilir.
5. İhbar Edilen / Şikayet Edilen Kişi Açısından Uzman Mütalaası: Hakkında SYOK verilen kişi "şüpheli" sıfatını almadığı ve genellikle karardan haberdar edilmediği için, bu aşamada kendiliğinden bir uzman mütalaası alma ihtiyacı hissetmez. Ancak, eğer SYOK'a yapılan itiraz kabul edilir ve hakkında soruşturma başlatılırsa, o zaman "şüpheli" sıfatını alacağı için kendi savunması doğrultusunda uzman mütalaası alma yoluna gidebilir.

3. Uzman Mütalaasının Her İki Karar Bağlamındaki Genel İşlevselliği

Uzman mütalaası, hem KYOK hem de SYOK kararları sonrasında, özellikle bu kararlara karşı yargısal denetim (itiraz) yoluna başvurulduğunda, tarafların hukuki argümanlarını güçlendiren, maddi gerçekliğin ortaya çıkarılmasına katkı sağlayan ve nihayetinde adil bir sonuca ulaşılmasına yardımcı olan hayati bir araçtır.

1. Denetim Mekanizması: Hem KYOK hem de SYOK'a karşı itiraz yolu öngörülmüştür. Bu itiraz, savcının verdiği kararın yerindeliği ve hukuka uygunluğunun yargısal yolla denetlenmesini sağlar. Uzman mütalaası, bu yargısal denetim sürecinde, itirazı inceleyen Sulh Ceza Hakimliği'nin kararını etkileyebilecek güçlü bir argüman ve delil sunar.
2. Makul Sürede Yargılanma Hakkı: SYOK, adli sistemi gereksiz iş yükünden arındırarak "makul sürede yargılanma hakkı"na hizmet eder. Uzman mütalaası, özellikle SYOK'a itirazda kullanıldığında, sürecin uzamasına değil, aksine başlangıç şüphesinin hızla tespit edilerek soruşturmanın başlamasına veya iddia edilenin çürütülmesine katkıda bulunarak maddi gerçeğin kısa sürede ortaya çıkmasına yardımcı olabilir.

Sonuç ve Rehber Niteliğinde Çıkarımlar

Bu derinlemesine analizden de anlaşılacağı üzere, KYOK ve SYOK, ceza muhakemesi sistemimizin iki farklı noktasında, farklı gerekçelerle ve farklı hukuki sonuçlarla devreye giren önemli mekanizmalardır. SYOK, adeta bir ön engelleyici niteliği taşıyarak asılsız iddiaların yargıya ulaşmasını engellerken, KYOK, halihazırda başlamış bir soruşturmayı hukuka uygun gerekçelerle sonlandırır.

Unutmayınız ki, hukuki güvence ve verimlilik, yalnızca yargılama aşamasında değil, soruşturma evresinin en başından itibaren titizlikle ele alınması gereken unsurlardır.

Yatırımcılara Yönelik Tavsiyeler (Özellikle Forex Dolandırıcılığı Bağlamında):

1. Risk Algısı ve Gerçekçilik: Forex piyasasının doğasında yüksek risk bulunur. Bir yatırım kaybı, doğrudan dolandırıcılık anlamına gelmez. Yargı sistemi her yatırım kaybını cezai bir suça dönüştürmez. Dolandırıcılık şikayetinizde, karşı tarafın sizi "hileli davranışlarla aldatarak" malvarlığına zarar verme kastının ve eyleminin somut delillerle ispatı gerekmektedir.
2. Detaylı ve Somut Delil Toplama: Her türlü iletişim (yazışmalar, ses kayıtları), işlem dökümleri, para transfer belgeleri, platform içi hareketler, IP adresleri, kripto para cüzdan adresleri gibi delilleri titizlikle ve hukuka uygun yollarla muhafaza etmelisiniz. Soyut iddialar veya genel şikayetler, doğrudan SYOK ile sonuçlanabilir.
3. Hukuki Destek Almanın Önemi: Bu tür karmaşık vakalarda, bilişim suçları ve sermaye piyasası hukuku konusunda uzmanlaşmış bir avukattan ve konusunda uzman Adli Bilişim uzmanından profesyonel destek almak, şikayetinizin doğru hukuki zemine oturtulması ve delillerin usulüne uygun sunulması açısından kritik önem taşır.

Adaletin tecellisi, tüm paydaşların süreci doğru anlaması ve sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmesiyle mümkündür.

📌Hukuki Uyarı ve Bilgilendirme Notu !!!
Bu içerik hukuki danışmanlık hizmeti niteliği taşımaz. Dosyanızla ilgili teknik analiz, uzman mütalaası veya adli bilişim desteği almak için bizimle iletişime geçebilir; nihai hukuki değerlendirme için ise mutlaka avukatınıza başvurmalısınız.

📬 Yazılarımızdan ilk siz haberdar olmak için e-bültenimize abone olmanızı öneririz. Böylece güncel içeriklere, sektörel gelişmelere ve uzman analizlere doğrudan erişim sağlayabilirsiniz.